رمز در زندگی و ادب

رمز در لغت به معنی اشاره و در اصطلاح اهل ادب به معنی کلمه یا کلامی است که بدون وجود هیچ قرینه و یا بدون اتکا به وضع واضح لغت معانی بسیاری را می رساند . در درک معانی نماد دو اندیشه نقش دارد : الف : اندیشه نویسنده یا گوینده . ب : اندیشه مخاطب یا شنونده . اما نماد حاصل از اندیشه اول در ادبیات امروز نماد واقعی خوانده نمی شود . بلکه بدلیل محصور شدنش به خواست نویسنده یا گوینده ، نماد گونه خوانده می شود نه نماد ، اما نمادی که معانی آن بر خواسته از اندیشه شنونده باشد نماد واقعی و حقیقی است . اگر چه رمز خود نوعی از صورتهای بیان است ولی بدلیل دارا بودن ویژگیهایی چون خالی بودن از هر نوع قرینه و عدم محدودیت در معانی خاص سبب شد از صورتهای بیانی چون استعاره ، کنایه ، مجاز مرسل و ...... متمایز شود . نماد در دوره های مختلف زندگی بشر بر اساس چگونگی بر داشتها از جهان اطراف و سطح اندیشه مردم جایگاه قابل توجه داشته است و غالباً نماد های تاریخی بر خواسته از اندیشه های افسانه ای و یا واقعی بوده است .